Αστέρας Βουλιαγμένης: Ένα ελληνικό θαύμα έξι δεκαετιών

Ο Αστέρας Βουλιαγμένης υπήρχε τότε μόνο στα μεγάλα σχέδια της πολιτικής ηγεσίας της χώρας και των ανθρώπων που εκτιμούσαν ότι ο τουρισμός θα γίνει η «ναυαρχίδα» της μεταπολεμικής ανάπτυξης στην Ελλάδα και ονειρεύτηκαν παράλληλα να δημιουργήσουν ένα μνημειώδες ξενοδοχειακό συγκρότημα στο πιο όμορφο σημείο της Αττικής. Τότε ξεκίνησαν να σχεδιάζονται και στο χαρτί οι πρώτες καμπάνες από το πενάκι του αρχιτέκτονα Κώστα Βουτσινά.

Στις 29 Μαρτίου, ο Αστέρας έκανε ένα νέο ξεκίνημα, ως Four Seasons Astir Palace Hotel Athens. Ωστόσο τίποτα δεν γεννιέται από το μηδέν και η κληρονομιά που φέρει το ακίνητο αυτό σε συμβολικό επίπεδο, σε αναμνήσεις, ιστορικές καταγραφές αλλά και στο συλλογικό φαντασιακό, είναι ίσως ένα από τα βαρύτερα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, με «υπεραξία» που δεν καρπώνεται μόνο η ιδιωτική σφαίρα, αλλά ευρύτερα η περιοχή και η χώρα.

Τον Αύγουστο του 1960 έγιναν τα πρώτα εγκαίνια στο Λαιμό παρόντος του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή. Πρώτα ολοκληρώθηκαν οι λουτρικές εγκαταστάσεις και έναν χρόνο αργότερα παραδόθηκαν οι πρώτες 76 καμπάνες μαζί με το πρώτο εστιατόριο (στο σημείο του σημερινού Matsuhisa).

Λαιμός, αντί Γλυφάδας
α πρώτα σχέδια του λογοτύπου του Αστέρα από τον γραφίστα Γιάννη Πανταζόπουλο, που κατά τον καλλιτέχνη είχαν ως πηγή έμπνευσης το στέμμα της Εφεσίας Αρτέμιδος (πηγή: Legacy, ιδιωτική έκδοση Αστέρα, 2016)

Έχει ενδιαφέρον ότι το αρχικό σχέδιο της Εθνικής Τράπεζας για την ανέγερση του ξενοδοχειακού συγκροτήματος είχε τη Γλυφάδα ως επιλεγμένο σημείο. Το 1957, με την επέκταση του αεροδρομίου τα σχέδια άλλαξαν και ως νέα τοποθεσία της επένδυσης επιλέχθηκε το Καβούρι.

Ο «Αρίων», το πρώτο κτήριο του συγκροτήματος, λειτούργησε πρώτη φορά το 1967 με 100 δωμάτια. Φέρει την υπογραφή των αρχιτεκτόνων Εμμανουήλ Βουρέκα, Αντώνη Γεωργιάδη και Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα.

Το «Ναυσικά» κατασκευάστηκε το 1979 με σχέδια που βραβεύτηκαν έπειτα από σχετικό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Στην εποχή του, το ξενοδοχείο αυτό είχε τη μεγαλύτερη πισίνα στην Ελλάδα, ενώ ήταν το πρώτο που λειτούργησε μπαρ μέσα στο νερό. Την Κυριακή 15 Ιουλίου 1979 έφτασαν οι πρώτοι επισκέπτες και τα εγκαίνιά του έκανε ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Τσάτσος.

Το «Αφροδίτη» είναι το τελευταίο ξενοδοχείο του συγκροτήματος, καθώς εγκαινιάστηκε το 1984. Σήμερα το ξενοδοχείο δεν υπάρχει πλέον, καθώς πρόσφατα κατεδαφίστηκε για να ανεγερθούν στο σημείο αυτό οι μεγάλες αυτόνομες κατοικίες του νέου Αστέρα. Ο Δημήτρης Αντωνακάκης, ο Βασίλης Μπογάκος, ο Γιώργος Νικολετόπουλος και ο Νίκος Χατζημιχάλης ήταν οι αρχιτέκτονες της σχετικά βραχύβιας «Αφροδίτης».

Τίτο και Lady Gaga

Αναπόσπαστο κομμάτι της αίγλης που συνοδεύει το όνομα «Αστέρας Βουλιαγμένης» είναι τα σημαίνοντα πρόσωπα που φιλοξένησε.

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι όσοι ηγέτες του πλανήτη επισκέφτηκαν την Ελλάδα, δοκίμασαν τη διαμονή στο Λαιμό. Τρεις πρόεδροι των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, Ρίτσαρντ Νίξον και πρόσφατα Μπαράκ Ομπάμα συγκαταλέγονται σε αυτούς που υπέγραψαν το δερματόδετο βιβλίο αφιερώσεων από υψηλά πρόσωπα. Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εστέν, Χέλμουτ Κολ, Μάργκαρετ Θάτσερ και Τόνι Μπλερ υπήρξαν επίσης πελάτες του ξενοδοχείου.

Αλλά και από την άλλη πλευρά του διαιρεμένου κάποτε πολιτικά κόσμου, οι ηγέτες προτιμούσαν τον Αστέρα: Γιόσιπ Μπροζ Τίτο (Γιουγκοσλαβία), Μιχαήλ Γκορμπατσόφ (ΕΣΣΔ) και Ντανιέλ Ορτέγκα (Νικαράγουα), αλλά και Γιασέρ Αραφάτ (Παλαιστίνη), Μουαμάρ Καντάφι (Λιβύη) και Τουργκούτ Οζάλ (Τουρκία) πέρασαν βράδια κάτω από τα αστέρια στο Λαιμό.

Και βέβαια, εκτός από τους πολιτικούς, άλλες παγκόσμιες διασημότητες είχαν τη Βουλιαγμένη και τον Αστέρα ως πρώτη επιλογή τους για τη διαμονή τους στην Αθήνα: Από το κλασικό είδωλο του αμερικανικού σινεμά Τζον Γουέιν ως τη Lady Gaga, φωτογραφίες στο ξενοδοχείο έχουν αφήσει ακόμη ο Φρανκ Σινάτρα, ο Άντονι Κουίν και ο Ρουντόλφ Νουρέγιεφ μεταξύ πολλών άλλων.

Οι αναμνήσεις των παλιότερων υπαλλήλων του ξενοδοχείου είναι ίσως ένα αναξιοποίητο πολύτιμο υλικό για να ξαναγραφτούν βιογραφίες πολιτικών προσώπων και ίσως ακόμη και η …ιστορία. Ορισμένες – ακίνδυνες – από αυτές καταγράφει το επετειακό λεύκωμα Legacy που εξέδωσε ο Αστέρας το 2016. Για παράδειγμα τη σταθερή παραγγελία του Κωνσταντίνου Καραμανλή για το δείπνο του: Ένα ουίσκι black label, ένα αυγό βραστό, μία μερίδα κολοκυθάκια και σουβλάκι σφυρίδας. Ή το γεγονός ότι ο συνθέτης Βαγγέλης Παπαθανασίου συνήθιζε να γράφει μουσική κατά τη διάρκεια της παραμονής του στις καμπάνες.

πηγή: Γιώργος Λαουτάρης / dimosiografos.com