Έξι ουρανοξύστες – τοπόσημα στο χώρο του Ελληνικού

Την κατασκευή έξι πολύ ψηλών κτηρίων-ως 200 μέτρα, και παράλληλα μία ζώνη ψηλών κτηρίων (ως 50 μέτρα) περιμετρικά από το Μητροπολιτικό Πάρκο περιλαμβάνει η πρόταση των επενδυτών, με βάση το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης που έχει κατατεθεί και περιλαμβάνει και ειδική μελέτη– αιτιολογική έκθεση για τη χωροθέτηση υψηλών κτιρίων στην αξιοποίηση της έκτασης.
Με βάση την αιτιολόγηση, με τα κτίρια- τοπόσημα δημιουργείται μία πρωτότυπη αρχιτεκτονική λύση, που αποβλέπει να καταστήσει την έκταση στο σύνολό της σημείο προορισμού  (landmark destination). Τα κτήρια αυτά, τα οποία θα διαμορφώσουν μία εντελώς νέα και σύγχρονη γραμμή ορίζοντα (skyline) για την πόλη της Αθήνας, είναι σε θέση να της προσδώσουν -σε συνδυασμό με άλλα καινοτόμα στοιχεία της ανάπτυξης- τον χαρακτήρα διεθνούς τουριστικού προορισμού.
Στα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί η αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι ο συνδυασμός των μεμονωμένων υψηλών κτηρίων από κοινού με τα χαμηλά ή μεσαίου ύψους κτίσματα της μελέτης αξιοποίησης του μητροπολιτικού πόλου Ελληνικού απελευθερώνει μεγαλύτερο ποσοστό φυσικού εδάφους στην ανάπτυξη, αφήνει το αυξημένο πράσινο να διεισδύσει στις κατασκευές, βελτιώνει το μικροπεριβάλλον της περιοχής με ευεργετικά αποτελέσματα, αναβαθμίζει την αισθητική εικόνα και την γραμμή ορίζοντα της περιοχής και βελτιώνει αισθητά το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών.
Ειδικότερα:
– Είναι αναγκαία η δόμηση των υψηλών κτηρίων για ανταπόκριση στη παρ. ε του Άρθρου 1 του Νόμου 4062/2012 για τη δημιουργία ενός μητροπολιτικού πόλου πολλαπλών λειτουργιών, εθνικής εμβέλειας και διεθνούς αναφοράς.
-Η ανάπτυξη γίνεται με πρότυπα σχέδια και μεθόδους για την αξιοποίηση του θαλάσσιου μετώπου του Σαρωνικού και την στροφή της πόλης προς την θάλασσα όχι με τείχος οικοδομημάτων και αποκλεισμό των εσωτερικών κτηρίων από την θέα και την εύκολη πρόσβαση στην ακτή).
– Συνειρμικά είναι αναγκαία τα υψηλά κτίρια σαν επίκληση της προηγούμενης εικόνας της περιοχής του αεροδρομίου με τον Πύργο Ελέγχου της Εναέριας Κυκλοφορίας και τους δυο υδατόπυργους επί της Λεωφόρου Βουλιαγμένης. Προτείνεται γι’ αυτό συνύπαρξη και ενίσχυση των παλαιών τοπόσημων της εποχής εκείνης με νέα τοπόσημα, που σηματοδοτούν τη νέα ανάπτυξη, περισσότερο εντυπωσιακά και περισσότερο χρηστικά με πολλαπλές δραστηριότητες. Πρέπει να επισημανθεί πάντως, για μια ακόμη φορά, ότι η μελέτη στη φάση αυτή δεν αποτελεί αρχιτεκτονική λύση , αλλά πολεοδομική πρόταση στρατηγικού σχεδιασμού.
-Συνθετικά είναι αναγκαία η δόμηση των υψηλών κτηρίων για την όσο το δυνατόν μικρότερη κάλυψη και αύξηση του πράσινου χώρου και του φυσικού εδάφους στις γειτονιές σε άμεση σχέση και σε αλληλοδιείσδυση με το πράσινο του Μητροπολιτικού πάρκου
– Περιβαλλοντικά κρίνεται ως αναγκαία για καλύτερη κυκλοφορία του αέρα από την θάλασσα και των
αερίων ρευμάτων από τον Υμηττό κατά την εαρινή και τη θερινή περίοδο
– Τα υψηλά κτίρια που προτείνονται θα είναι τεχνικά πρωτοπόρα έτσι ώστε να εισαγάγουν νέες προηγμένες τεχνολογίες σε σχέση με την αντισεισμικότητα, το βάρος και τον τρόπο της κατασκευής, το κόστος, εξοικονόμηση ενέργειας, ανακύκλωση ύδατος, συλλογή και διαχωρισμό απορριμμάτων, κλπ.
-Επιπλέον, επανεισαγάγουν την συνθετική ιδέα του υψηλού κτηρίου στην ελληνική αστικότητα, αλλά με νέους όρους σε αντιπαράθεση με τα ολιγότερο επιτυχή παραδείγματα υψηλών κτηρίων του παρελθόντος στον πυκνό αθηναϊκό αστικό ιστό και να αναδείξουν νέες μορφές αστικής ανάπλασης.
Τα αποτελέσματα, με βάση πάντα την έκθεση αιτιολόγησης θα είναι – η προσέλκυση επενδύσεων και δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας για την οικονομία της Αττικής και εν γένει της χώρας καθώς και η ενίσχυση της επιχειρηματικής καινοτομίας και η ανάδειξη της Αθήνας σε πολιτιστική Μητρόπολη , τουριστικό πόλο διεθνούς ακτινοβολίας και σημαντικό κέντρο οικονομικής ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας.
Ως προς τα έξι κτήρια:
1. Μητροπολιτικό Πάρκο: Πολυδύναμο Κέντρο Πολλαπλών Λειτουργιών και Εκδηλώσεων
Το κτήριο αυτό θα είναι το μοναδικό ψηλό κτήριο του Μητροπολιτικού Πάρκου. Η ανάγκη χωροθέτησής του στο πάρκο προκύπτει πρωτίστως από το ότι θα λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς και προσανατολισμού στην -εξαιρετικά μεγάλη- έκταση των 2.000.000 τ.μ. του Πάρκου. Είναι δηλαδή επιβεβλημένη στην περιοχή του πάρκου η ύπαρξη ενός τοποσήμου ορατού από κάθε σημείο του, αλλά και ενός τόπου συνάντησης για τους επισκέπτες.
Αρχιτεκτονικά το κτήριο θα βρίσκεται ”σε διάλογο” με το υφιστάμενο εμβληματικό κτήριο Saariner, ενώ παράλληλα αναμένεται να προσφέρει μοναδική εμπειρία στους επισκέπτες, καθώς θα περιλαμβάνει παρατηρητήριο (Hmax 200m) με θέα σε όλο το λεκανοπέδιο, στα βουνά που το περιτριγυρίζουν και στον Αργοσαρωνικό.
Λειτουργικά το κτήριο κρίνεται απαραίτητο, προκειμένου το Πάρκο να καταστεί διεθνής προορισμός. Όπως είναι γνωστό, σε όλες τις δυτικές χώρες πάρκα τέτοιου μεγέθους αποτελούν χώρους διοργάνωσης και διενέργειας σημαντικών αθλητικών και μουσικών εκδηλώσεων. Επομένως, ένα τέτοιο κτίριο μπορεί να φιλοξενήσει αθλητικές και μουσικές διοργανώσεις παγκόσμιας εμβέλειας, ώστε να αυξηθεί η επισκεψιμότητα του Πάρκου και να λάβει αυτό διεθνή αναγνωρισιμότητα.
Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται από το γεγονός ότι ο Ν.4062/2012 προβλέπει ρητά τη δυνατότητα κατασκευής ενός ψηλού κτηρίου στο Μητροπολιτικό Πάρκο. Είναι προφανές ότι ο νομοθέτης αντιλήφθηκε όλα τα παραπάνω και για τον λόγο αυτό έκανε ρητή αναφορά στην ανάγκη ύπαρξης ενός κτιρίου, το οποίο θα αποτελεί σημείο αναφοράς και τοπόσημο.
2. Παράκτιο μέτωπο (ΠΜ-Α1) – Ψηλό Κτίριο κατοικιών στην περιοχή της Μαρίνας
Το κτήριο αυτό επίσης προβλέπεται ρητά από τον Ν.4062/2012, καθώς θα έχει ιδιαίτερη προβολή λόγω της θέσης του σε καίριο σημείο της ακτογραμμής. Από πλευράς συνολικού σχεδιασμού το κτήριο έχει ιδιαίτερα σημασία, καθώς θα είναι ορατό από τη θάλασσα και τον αέρα, πιθανόν μάλιστα ως «πρώτη εικόνα» των επισκεπτών στην Αθήνα, ενώ παράλληλα θα προσδώσει ενδιαφέρον στο σύνολο του παραλίου μετώπου της Αττικής. Για τον λόγο αυτό, πρόκειται να σχεδιαστεί από αρχιτέκτονα διεθνούς φήμης που θα επιλεγεί μέσω διεθνούς διαγωνισμού. Σκοπός του σχεδιασμού του θα είναι να αποτελέσει ένα σύμβολο-τοπόσημο, που παράλληλα θα διασφαλίσει μία «ανοιχτή ακτή», με πολλούς ελεύθερους χώρους και ανοικτό ορίζοντα για τους κατοίκους και τους επισκέπτες.
Λειτουργικά το κτήριο αυτό θα αποτελέσει μία καινοφανή πρόταση για σύγχρονες κατοικίες, που θα ανανεώσει ουσιαστικά την τυπολογία κατοικιών του λεκανοπεδίου. Θα πληροί τα υψηλότερα περιβαλλοντικά και αισθητικά πρότυπα, συνδυάζοντας παράλληλα και κοινωφελείς δραστηριότητες εξυπηρέτησης της κατοικίας (φύλαξη και αναψυχή παιδιών, γυμναστήριο, αναψυχή και ευεξία ενηλίκων κ.λπ.). Οι κατοικίες του πύργου θα έχουν εξαιρετική θέα προς το Μητροπολιτικό Πάρκο, τη μαρίνα και τα νησιά του Αργοσαρωνικού κόλπου.
3. Δρόμος Περιπάτου (Promenade) (Α-Π2) – Κτήριο μικτών χρήσεων στον χώρο περιπάτου
Η ζώνη αυτή γειτνιάζει με οικιστική περιοχή του Κάτω Ελληνικού, η οποία βρίσκεται ενσωματωμένη στην περιοχή ανάπτυξης. Πρόκειται δηλαδή για μία ζώνη υφιστάμενου αστικού ιστού, η οποία συνορεύει σε όλη της την περίμετρο με το ακίνητο. Λαμβάνοντας αυτό το δεδομένο υπόψη, κρίθηκε επιβεβλημένο να δοθεί προτεραιότητα στην ήπια σύνδεση της περιοχής αυτής με την ανάπτυξη.
Από πλευράς σχεδιασμού το κτήριο καλείται να αποτελέσει τοπόσημο της περιοχής, συγκεντρώνοντας τη δόμηση καθ’ ύψος, ώστε να μειωθεί η κάλυψη στην περιοχή και να επιτευχθεί η λειτουργική ενοποίηση με την υφιστάμενη «γειτονιά», καθώς και να διασωθεί η επαφή της τελευταίας με το Μητροπολιτικό Πάρκο. Η θέση του είναι καθοριστικής σημασίας, αφού βρίσκεται στην κατάληξη του διαδρόμου περιπάτου (που συνδέει τη Λεωφόρο Ποσειδώνος με τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης) και βρίσκεται πολύ κοντά στον οδικό άξονα που διατρέχει το Πάρκο και συνδέει τις δυτικές με τις ανατολικές γειτονιές. Παράλληλα, το υψηλό αυτό κτήριο σηματοδοτεί την είσοδο στο Πάρκο από τη θάλασσα, ή αντίστροφα το τέλος του Πάρκου και την είσοδο στο παράκτιο μέτωπο. Είναι, συνεπώς, απαραίτητο ως σημείο προσανατολισμού για όσους χρησιμοποιούν το Πάρκο και επιθυμούν να μετακινηθούν από το παράκτιο μέτωπο προς το Πάρκο και αντίστροφα.
Λειτουργικά το κτήριο θα λειτουργήσει ως κτήριο μικτών χρήσεων, με κατοικίες που θα εισαγάγουν ένα νέο πρότυπο στέγασης για την πόλη. Οι όροφοι θα έχουν το ελάχιστο δυνατό βάθος και μεγάλα ανοίγματα, μεταξύ άλλων και για να μην περιορίζεται η θέα στο Μητροπολιτικό Πάρκο και στη θάλασσα. Παράλληλα, η μικρή κάλυψη εξασφαλίζει μεγάλους ελεύθερους χώρους γύρω από τον πύργο, οι οποίοι αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής.
4. Πολεοδομικό κέντρο Λεωφ. Βουλιαγμένης (Α- Π4) – Κτήριο Γραφείων & Κτήριο Ξενοδοχείου στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης
Στην περιοχή της Λεωφ. Βουλιαγμένης χωροθετείται μία ζώνη με χρήση πολεοδομικού κέντρου, η οποία είναι η μοναδική σε όλη την ανάπτυξη. Η επιλογή αυτή είναι αποτέλεσμα ενδελεχούς μελέτης, καθώς για τον σχεδιασμό λήφθηκε πρωτίστως υπόψη ο χαρακτήρας του όμορου οικιστικού ιστού του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπουλης, ο οποίος έχει κατά βάση χαρακτήρα κέντρου πόλης, συγκεντρώνοντας υπερτοπικές και μητροπολιτικές λειτουργίες.
Επιπλέον, η άμεση επαφή της περιοχής αυτής με τη Λεωφ. Βουλιαγμένης και η εγγύτητα σε σταθμούς μέσων σταθερής τροχιάς μπορούν να συντελέσουν καθοριστικά στη δημιουργία ενός πολυλειτουργικού πυρήνα, με έντονη δραστηριότητα καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας.
Στην περιοχή αυτή χωροθετούνται δύο ψηλά κτήρια, ένα κτήριο γραφείων και ένα ξενοδοχείο. Αρχιτεκτονικά τα δύο κτήρια σηματοδοτούν την «πύλη εισόδου» προς το Μητροπολιτικό Πάρκο και συνδυάζονται, «συνομιλούν» μεταξύ τους. Θα είναι και αυτά ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής προσέγγισης και σχεδίασης, ώστε να αποτελέσουν τοπόσημα και σημεία προορισμού. Ουσιαστικά, τα κτήρια αυτά, με τις σκοπούμενες χρήσεις τους, θα αποτελέσουν τη βάση για τη σύνδεση του υφιστάμενου οικιστικού ιστού με την όλη ανάπτυξη, έχοντας ως κοινό σημείο την υπερτοπικότητα των χρήσεων για την ευρύτερη περιοχή.
Λειτουργικά, το κτήριο των γραφείων θα φιλοξενήσει σύγχρονους και λειτουργικούς χώρους εργασίας, με σκοπό να προσελκύσει όχι μόνο διεθνείς οργανισμούς, αλλά και αναπτυσσόμενες ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Εσωτερικά θα παρέχει ευελιξία, ώστε να μπορεί να καλύψει διαφόρων ειδών απαιτήσεις και ανάγκες. Επιπλέον, η ανάπτυξη καθ’ ύψος επιτρέπει τη δημιουργία εκτεταμένων κοινόχρηστων χώρων με ποικίλες συνοδευτικές χρήσεις, οι οποίες θα ενθαρρύνουν την επικοινωνία και διάδραση των χρηστών του κτηρίου.
Από την άλλη πλευρά, στο κτήριο του ξενοδοχείου θα αναπτυχθεί ένα ξενοδοχείο 4 αστέρων, που θα καλύπτει τις ανάγκες του τουρισμού αναψυχής, ο οποίος θα προέλθει εν μέρει από τις εκδηλώσεις του υψηλού κτηρίου του Πάρκου, και του επαγγελματικού τουρισμού, που θα προκαλέσει ο «συγγενής» πύργος γραφείων, αλλά και το σύνολο των επιχειρήσεων που θα φιλοξενηθούν στην περιοχή. Παράλληλα, το κτήριο αυτό αναμένεται να διεπιδρά με το εμπορικό κέντρο, που θα λειτουργεί στην ίδια ζώνη πολεοδομικού κέντρου.__
5. Ζώνη Ανάπτυξης A- A1 (πρώην Αεροδρόμιο) – Ολοκληρωμένο Τουριστικό συγκρότημα
Στην περιοχή αυτή χωροθετείται ένα υψηλό κτήριο που θα φιλοξενήσει ένα ολοκληρωμένο θέρετρο 5 αστέρων, στο οποίο θα περιλαμβάνεται καζίνο και συνεδριακό κέντρο. Η αρχιτεκτονική σχεδίαση θα είναι ιδιαίτερα σύγχρονη και εντυπωσιακή, καθώς ο ρόλος του συγκροτήματος είναι να ενισχύσει σημαντικά την επισκεψιμότητα της όλης ανάπτυξης.
Κρίνεται, δηλαδή, αναγκαία η χωροθέτηση μίας εγκατάστασης μεγάλου ύψους και ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, η οποία να μπορεί να αποτελέσει προορισμό παγκόσμιου βεληνεκούς και να είναι καθ’ εαυτή αναγνωρίσιμη ως προορισμός – τοπόσημο. Η επιλογή της συγκεκριμένης περιοχής είναι μονόδρομος, καθώς μία τέτοια εγκατάσταση θα πρέπει να βρίσκεται σε άμεση επαφή με εκτατεμένους πυρήνες πρασίνου, ενώ παράλληλα να επικοινωνεί με τη Μαρίνα του Αγίου Κοσμά και γενικότερα με το παράκτιο μέτωπο. Λειτουργικά το κτήριο πρόκειται να συνδυάσει τις χρήσεις συνεδριακού κέντρου και καζίνο στη βάση του, πάνω στην οποία θα αναπτυχθεί το πολυτελές ξενοδοχείο. Η κυκλοφορία των επισκεπτών πρόκειται να ενισχυθεί από πεζογέφυρα, που θα συνδέει την περιοχή του πρώην αεροδρομίου με το παράκτιο μέτωπο. Το συγκεκριμένο συγκρότημα αναμένεται να αποτελέσει κομβικό σημείο της ανάπτυξης, καθώς θα συνδυάζει διάφορες λειτουργίες, κινήσεις και επίπεδα, ακολουθώντας τη διεθνή πρακτική αντίστοιχων υποδομών, αλλά υπερέχοντας αυτών λόγω της φυσικής του θέσης.
6. Κτήρια συλλογικής κατοικίας σε επαφή με το Πάρκο
Η χωροθέτηση σειράς ψηλών κτηρίων (ύψους έως 70 μέτρα στις περιοχές Α-Π1, Α-Π2 και 50μ στις Α-Π3, Α-Π5, Α-Π6) διάσπαρτα στη περίμετρο του Πάρκου αποτελεί μία από τις βασικές σχεδιαστικές επιλογές του διεθνούς φήμης και βραβευμένου γραφείου Foster and Partners. Σκοπός της πρότασης είναι πρωτίστως η σημαντική αύξηση και διασύνδεση των ελεύθερων χώρων, ώστε να καταστεί δυνατή η διείσδυση του Πάρκου στον διαμορφούμενο οικιστικό ιστό. Με τη συγκέντρωση της δόμησης σε διάσπαρτα κτήρια διαφόρων υψών, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν θα δίνουν την εντύπωση αδιάλειπτων πυκνώσεων, αλλά αντίθετα θα προκαλούν ενδιαφέρον με την ευρηματική διάταξή τους, αυξάνονται σημαντικά οι χώροι πρασίνου. Αυτοί ενοποιούνται μεταξύ τους και συνδέονται με το Πάρκο, ώστε να εναρμονίζονται με αυτό και να αποτελούν ένα λειτουργικά άρτιο σύνολο.
Με διαφορετικό σχεδιασμό, εάν δηλαδή η δόμηση παρέμενε διάχυτη και χωρίς σημειακές πυκνώσεις, οι κοινόχρηστοι χώροι θα ήταν περιορισμένοι και το Πάρκο δεν θα μπορούσε να ενταχθεί στον αστικό ιστό. Θα παρέμενε ουσιαστικά εντελώς αυτοτελές με μία στείρα γειτνίαση προς τις περιοχές των κατοικιών, εφόσον θα διακοπτόταν βίαια στα όρια των ζωνών πολεοδόμησης. Μόνο με τον αισθητό περιορισμό του ίχνους των κτηρίων είναι δυνατή η εξασφάλιση πρόσθετων χώρων πρασίνου, οι οποίοι αποτελούν τη συνέχεια του Πάρκου στα διαμορφούμενα οικοδομικά τετράγωνα των ζωνών πολεοδόμησης.
Επίσης, τα κτήρια χωροθετούνται αμφιθεατρικά, ώστε να μεγιστοποιηθεί, κατά το δυνατόν, η επαφή με το Πάρκο, που θα είναι πραγματικά μοναδικό. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι κάτοικοι θα έχουν θέα είτε προς το Πάρκο, είτε προς το βουνό, είτε προς τη θάλασσα (είτε και συνδυασμό των παραπάνω) και έτσι θα αξιοποιηθεί πλήρως η μοναδική τοποθεσία των κτηρίων αυτών.
Από πλευράς σχεδιασμού, η επιλογή επιβάλλεται ως η βέλτιστη -αν όχι η μοναδική- λύση για την αξιοποίηση της άμεσης οπτικής και λειτουργικής σχέσης με το Πάρκο.
Λειτουργικά τα κτήρια αυτά θα φιλοξενήσουν σύγχρονες κατοικίες, με πολλούς κοινόχρηστους χώρους και πολλές συνοδευτικές της κατοικίας χρήσεις (ενδεικτικά, χώροι άθλησης κλειστοί και υπαίθριοι, γυμναστήρια, αίθουσες συνάθροισης, χώροι απασχόλησης και φύλαξης παιδιών, μικρές μονάδες εστίασης, spa κ.λπ.). Στόχος είναι η εξυπηρέτηση των μέγιστων δυνατών αναγκών των κατοίκων, που όχι μόνο θα αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής, αλλά θα έχει και μεγάλο περιβαλλοντικό όφελος (με τον περιορισμό μετακινήσεων).
Τέλος, είναι προφανές ότι κατά τον σχεδιασμό των κτηρίων αυτών θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο συνδυασμό υψών και διατάξεων, ώστε το αποτέλεσμα να είναι πραγματικά πρωτότυπο και εντυπωσιακό. Με τον τρόπο αυτό, και τα ψηλά κτήρια περιμετρικά του Πάρκου αναμένεται να λειτουργήσουν ως τοπόσημα.
Πηγή: newmoney.gr